Orientacja w przestrzeni – okno na świat dla osoby głuchoniewidomej

Orientacja w przestrzeni jest bez wątpienia oknem na świat dla osoby głuchoniewidomej.

W tym tekście zaprezentuję tematykę orientacji w przestrzeni jako okno na świat dla osoby głuchoniewidomej. To zagadnienie dotyczy zwłaszcza osób niewidomych, które uczą się samodzielnego poruszania w przestrzeni publicznej. Ta umiejętność również jest niezbędna w przypadku osób z równoczesną niepełnosprawnością słuchu i wzroku, a ściślej tu prezentuję zagadnienie w kontekście osób niewidomych będących równocześnie osobami słabosłyszącymi. Co jest zgodne z moją linią publicystyczną.

Orientacja w przestrzeni i jej nauka

Bardzo ważną umiejętnością jest samodzielne poruszanie się w przestrzeniach publicznych. Stanowi to pierwszy krok w stronę niezależnego życia ze strony osób z niepełnosprawnością wzroku i słuchu. W tym celu osoba zainteresowana musi odbyć specjalny kurs orientacji w przestrzeni. Te szkolenia prowadzą instruktorzy orientacji przestrzennej pracujący dla organizacji wspierających osoby niewidome. Do niedawna kursy przemieszczania się po przestrzeniach publicznych były zapewniane przez Towarzystwo Pomocy Głuchoniewidomym, na które zgłaszali się uczestnicy projektów wsparcia.

Dziś, kiedy, niestety, TPG zaprzestało działalności, osoby zainteresowane muszą zgłaszać się do organizacji osób niewidomych, gdzie w – zależności od wielu czynników – dostęp do kursów jest zróżnicowany. W Krakowie, na przykład, kursy orientacji są zapewniane uczestnikom projektów przez fundację Instytut Rozwoju Regionalnego. Część osób odbywało szkolenia w Małopolskim okręgu Polskiego Związku Niewidomych.

Orientacja w przestrzeni – rozpoczęcie kursu

Uczestnicy kursu na samym początku, kiedy rozpoczynają swoją przygodę z orientacją przestrzenną, zostają zaznajomieni z technikami poruszania się przy pomocy białej laski. Na pierwszych zajęciach, po konsultacji z instruktorem, kursant dobiera indywidualny model laski, który musi być dopasowany do jego potrzeb.

Biała laska

Biała laska to specjalny kijek służący do sprawdzania terenu przez osobę poruszającą się, którym wyłapuje przeszkody na drodze typu krawężniki czy kosze na śmieci. Ruchy są wykonywane punktowo stukając w podłoże na szerokość ciała. O modelach nie będę się tu szerzej rozpisywał, ponieważ każdy dobiera pod indywidualne potrzeby wraz z instruktorem.

Kto potrzebuje kursu orientacji przestrzennej?

Decyzja o przystąpieniu do kursu jest sprawą indywidualną uczestnika. To on musi samodzielnie podjąć decyzję o przystąpieniu do kursu poruszania się przy pomocy białej laski. Jest część osób głuchoniewidomych, które nie chcą poruszać się samodzielnie. Korzystają tylko ze wsparcia najbliższych czy przyjaciół. Nie wchodzę w to, dlaczego tak się dzieje. Każdy podejmuje decyzje indywidualnie o tym, czy chce nauczyć się samodzielnego poruszania w przestrzeniach publicznych.

Na samym początku trzeba poznać najbliższą okolicę miejsca zamieszkania. Na przykład: sklep, aptekę, przychodnię czy kościół. Miejsca w najbliższej okolicy, które są nam najbardziej potrzebne w celu realizacji najpotrzebniejszych spraw. Moim zdaniem warto się przełamać i rozpocząć kurs orientacji, co daje silne poczucie niezależności od innych. Sami będziemy mogli stanowić również wsparcie dla naszych najbliższych, ale to musi być nasza niezależna decyzja.

Orientacja w przestrzeni i jej pozytywne aspekty

Umiejętność samodzielnego poruszania się przy opanowaniu technik używania białej laski daje dużą niezależność od osób trzecich. Można przemieszczać się w miejsca, gdzie potrzebujemy czy chcemy zrobić coś dla nas istotnego. Daje to możliwość bycia wsparciem dla najbliższego nam otoczenia – rodziny czy przyjaciół.

Wspomnę o tym, dzieląc się własnym doświadczeniem.

Od 12 lat poruszam się po Krakowie przy pomocy białej laski, która nie tylko zastępuje oczy, lecz jest znakiem rozpoznawczym, dzięki któremu można być zauważonym przez przechodniów czy pasażerów w środkach transportu publicznego. Od kilku lat wspólnie po Krakowie przemieszczamy się z moją głuchoniewidomą partnerką Kasią, co daje nam duże poczucie niezależności.

Grafika:

Koncepcja zdjęcia – Piotr Zasadzki. Wykonanie – Stefan Zasadzki

Opracowanie: Wojciech Kaniuka – OpinioLogia.pl