Funkcje partii politycznych – warto im się przyjrzeć. Zróbmy to w ujęciu nieco historycznym – z perspektywy 18-stu lat. A wszystko oczywiście ramach działu Politologia – stricte merytoryczny punkt widzenia.
Są to przykłady z czasów niemal połowy drugiego roku moich studiów – a konkretnie z końca 2005 roku.
Przeczytajcie także: Etyka funkcjonariusza publicznego
Czym jest w ogóle partia polityczna?
Uważam, że na początek warto sobie powiedzieć, czym właściwie jest partia polityczna. Otóż partię polityczną można definiować w różnoraki sposób. Pozwolę sobie przytoczyć tutaj własną definicję partii politycznej, która brzmi następująco:
Partię polityczną tworzą ludzie o takich samych bądź bardzo zbliżonych poglądach i interesach w celu ich realizacji, poprzez wpływanie na władzę, ubieganie się o władzę i wykonywanie władzy. Aby dojść do władzy, partia polityczna musi przekonać do siebie wyborców. W tym celu stosuje marketing polityczny i odwołuje się do dotychczasowych osiągnięć w parlamencie i na szczeblu lokalnym. W przypadku, gdy partia polityczna ubiega się o reelekcję, podkreśla swoje dotychczasowe sukcesy w rządzeniu, przedstawia nowe pomysły, a nawet przeprasza za błędy i obiecuje poprawę.
Funkcje partii politycznych
W definicji tej daje się zauważyć pewne określone cele, do jakich dąży każda z partii politycznych. Aby móc je zrealizować, każda partia polityczna musi spełniać pewne bardzo konkretne funkcje, a są nimi:
- funkcja artykulacji i agregacji interesów społecznych;
- funkcja kształtowania opinii społecznej;
- funkcja rekrutacji elit politycznych;
- funkcja wyborcza;
- oraz funkcja rządzenia.
Chciałbym teraz pokrótce scharakteryzować każdą z tych funkcji i podać przykłady ich realizacji przez dwie wybrane partie będące wówczas na naszej scenie politycznej. Do analizy, którą postaram się tutaj przeprowadzić, pozwoliłem sobie wybrać dwie partie, które dzieliło wszystko, a łączyło jedno, czyli objęcie i sprawowanie władzy. Były to oczywiście: Sojusz Lewicy Demokratycznej oraz Prawo i Sprawiedliwość.
Funkcja artykulacji i agregacji interesów społecznych
Ma ona za zadanie wciągnięcie w krąg debat i opinii publicznej interesów sprzecznych ze sobą, które dotyczą różnych segmentów społeczeństwa i się ze sobą zderzają.
Przykładem niech będą homoseksualiści i dbanie o tradycyjne rodziny, co się kłóciło w programie SLD. W przypadku PiS-u było to umocnienie aparatu administracyjnego – z jednej strony i zmniejszenie podatków – z drugiej. Wiadomo, że jeśli podniesiemy podatki w celu usprawnienia administracji, to zyskają na tym urzędnicy, a stracą podatnicy.
Funkcja kształtowania opinii społecznej
Polega na wpływaniu na opinię społeczeństwa dotyczącą określonego zagadnienia czy szeregu zagadnień.
W przypadku SLD była to agitacja – namawianie społeczeństwa na rzecz opowiedzenia się za przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej. PiS natomiast wyraźnie używał tej funkcji w końcówce tegorocznej kampanii parlamentarnej, kiedy atakował ówczesny pomysł Platformy Obywatelskiej dotyczący podatku liniowego.
Wpływał na opinię społeczną poprzez rysowanie czarnego scenariusza, jaki miał nastąpić po wprowadzeniu pomysłu podatkowego PO – np. znikające zabawki z pokoju dziecięcego itd.
Funkcja rekrutacji elit politycznych
Polega ona na tym, że dana partia wybiera wśród swoich członków takie osoby, które będą zdolne podołać zadaniom, uzyskać szerokie poparcie i sympatię społeczną, zapewnić partii popularność i wynieść ją do władzy.
W przypadku SLD był to wybór Wojciecha Olejniczaka na przewodniczącego tej partii, natomiast w przypadku PiS-u był to start znanego wokalisty Krzysztofa Cugoskiego na senatora.
Przeczytajcie także: Szkółka roślin Łódź – czym wyróżnia się profesjonalna firma? [Artykuł sponsorowany]
Funkcja wyborcza
Ma za zadanie ciągłe, nawet poza okresem wyborczym, przedstawianie jej potencjalnym wyborcom w jak najlepszym świetle. Funkcja ta składa się z dwóch bardzo ważnych elementów: selekcji kandydatów i programu wyborczego. To, jakich ludzi proponuje partia do objęcia funkcji państwowych i jakie ma plany dotyczące przyszłych zadań rządu (również parlamentu i prezydenta), jest dla racjonalnego wyborcy podstawowym argumentem podczas dokonywania wyboru.
W zasadzie można powiedzieć, że mamy do czynienia z połączeniem dwóch funkcji: funkcji kształtowania opinii i postaw politycznych oraz funkcji rekrutacji elit politycznych. Funkcja ta opiera się na dwóch ważnych filarach: programie politycznym i selekcji kandydatów.
Funkcje partii politycznych – przykłady z przeszłości
O selekcji kandydatów w obu partiach zostało już powiedziane, natomiast, jeśli chodzi o program to różnice między Sojuszem Lewicy Demokratycznej a Prawem i Sprawiedliwością były oczywiste. Na przykład, SLD chciał, aby Narodowy Fundusz Zdrowia nadal funkcjonował, jak funkcjonuje, natomiast PiS opowiadał się za finansowaniem służby zdrowia z budżetu państwa.
I jeszcze ostatnia funkcja, jaką chcę tutaj omówić.
Funkcja rządzenia
Jest ona swoistym sprawdzianem ze strony społeczeństwa, który zdaje każda partia po dojściu do władzy. Jeśli rządzi dobrze i choć po części spełni obietnice dane wyborcom, to ma ogromne szanse na utrzymanie się u władzy po następnych wyborach. Jeśli natomiast rządzi źle, to społeczeństwo w przyszłych wyborach oceni ją negatywnie i nie pozwoli ponownie objąć władzy.
Funkcje partii politycznych, jak zatem widzimy, są jasno określone. Z racji wykonywanej obecnie przez siebie pracy, w myśl zasady zachowania neutralności politycznej przez urzędnika publicznego, nie chciałem podawać przykładów, które odwoływałyby się do dzisiejszych podmiotów polskiej sceny politycznej.
A Wy co sądzicie na temat powyżej przedstawionych funkcji partii politycznych?
Zachęcam do dyskusji w komentarzach poniżej oraz na grupie Politologia – stricte merytoryczny punkt widzenia.
Polecam także polubienie i obserwowanie FanPage’a OpinioLogii – www.facebook.com/opiniologia. Tutaj także można zamieszczać komentarze pod pojawiającymi się treściami.
Bibliografia:
- Materiały z modułu pierwszego do kursu Partie i systemy partyjne (Polski Uniwersytet Wirtualny – ówczesna Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi);
- Własne wypowiedzi z forum dyskusyjnego – moduł 1 do kursu Partie i systemy partyjne (Polski Uniwersytet Wirtualny – ówczesna Wyższa Szkoła Humanistyczno-Ekonomiczna w Łodzi, grudzień 2005 roku.
Grafika:
Funkcje partii politycznych – przykłady z przeszłości
Na zdjęciu (po lewej stronie) widzimy czarny owal imitujący koło, a w nim czarny hasztag #Politologia
Tuż nad nim (nieco na środku) widzimy przylegający nieco do owalu tytuł artykułu:
Funkcje partii politycznych – przykłady z przeszłości
Po prawej stronie znajdują się natomiast następujące informacje:
Autor: Wojciech Kaniuka
Logo OpinioLogia.pl na pomarańczowym tle
Autor grafiki: Wojciech Kaniuka
Opracowanie: Wojciech Kaniuka – OpinioLogia.pl
Komentarze